Một trong những điểm đột phá quan trọng của Nghị quyết số 201/2025/QH15 và Nghị định 192/2025/NĐ-CP là cho phép giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội mà không thông qua đấu thầu. Đây là cơ chế đặc thù nhằm rút ngắn thủ tục, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở xã hội trong bối cảnh nhu cầu ngày càng cấp thiết.
Tuy nhiên, việc bỏ qua khâu đấu thầu cũng đặt ra những vấn đề pháp lý, cạnh tranh và quản lý cần được nhìn nhận kỹ lưỡng.
Khái niệm: Giao chủ đầu tư không qua đấu thầu là gì?
Thông thường, các dự án đầu tư có sử dụng đất sẽ phải thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư để đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch. Tuy nhiên, với cơ chế đặc thù của Nghị quyết 201/2025/QH15, một số dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân không sử dụng vốn đầu tư công được phép giao trực tiếp chủ đầu tư mà không phải tổ chức đấu thầu.
Điều này giúp chủ đầu tư có thể được lựa chọn nhanh chóng, dựa trên điều kiện năng lực, kinh nghiệm và tính khả thi của dự án.
Căn cứ pháp lý
-
Điều 5 Nghị quyết số 201/2025/QH15: quy định cơ chế giao chủ đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư không qua đấu thầu.
-
Điều 5, Điều 6, Điều 7 Nghị định 192/2025/NĐ-CP: hướng dẫn chi tiết điều kiện, tiêu chí ưu tiên và thủ tục khi giao chủ đầu tư không qua đấu thầu.
Điều kiện và tiêu chí giao chủ đầu tư
1. Điều kiện chung
Theo Điều 5 Nghị định 192/2025/NĐ-CP, nhà đầu tư phải đáp ứng điều kiện đối với tổ chức kinh doanh bất động sản theo Luật Kinh doanh bất động sản. Nếu là liên danh, thì nhà đầu tư được đề xuất làm chủ đầu tư phải đáp ứng điều kiện đầy đủ.
Xem thêm bài viết:
- Quỹ nhà ở quốc gia: Cơ chế vận hành và tác động đến phát triển nhà ở xã hội
- Đổi mới chính sách để phát triển bền vững Nhà ở xã hội tại Việt Nam
2. Tiêu chí ưu tiên khi có nhiều nhà đầu tư cùng đề nghị
-
Năng lực tài chính: Ưu tiên nhà đầu tư có vốn chủ sở hữu phân bổ cho dự án cao hơn.
-
Kinh nghiệm: Ưu tiên nhà đầu tư đã từng thực hiện nhiều dự án nhà ở có quy mô tương đương hoặc lớn hơn.
-
Doanh nghiệp nhà nước: Được xem xét ưu tiên trong trường hợp các điều kiện khác tương đương.
Việc đánh giá sẽ được tiến hành theo thứ tự từ tiêu chí tài chính → kinh nghiệm → loại hình doanh nghiệp.
Cơ hội từ cơ chế không qua đấu thầu
-
Rút ngắn thời gian triển khai: Giúp giảm bớt thủ tục đấu thầu vốn phức tạp, đẩy nhanh tiến độ.
-
Tạo động lực cho nhà đầu tư: Các doanh nghiệp có thể tiếp cận dự án nhanh hơn, giảm chi phí tham gia đấu thầu.
-
Đáp ứng nhu cầu xã hội cấp bách: Với nhu cầu hàng triệu căn nhà ở xã hội, cơ chế này giúp tăng nhanh nguồn cung.
-
Tăng tính chủ động cho địa phương: UBND tỉnh có quyền trực tiếp giao chủ đầu tư, gắn trách nhiệm với quản lý.
Thách thức và rủi ro
-
Nguy cơ thiếu minh bạch: Nếu không giám sát chặt chẽ, cơ chế này có thể dẫn đến lựa chọn chủ đầu tư thiếu cạnh tranh.
-
Chất lượng dự án: Khi bỏ qua khâu đấu thầu, việc kiểm soát năng lực nhà đầu tư càng cần khắt khe.
-
Trục lợi chính sách: Doanh nghiệp có thể lợi dụng chính sách để tìm kiếm lợi ích thay vì tập trung vào an sinh xã hội.
-
Khiếu kiện, tranh chấp: Các nhà đầu tư không được chọn có thể khiếu nại về sự công bằng.
Kết luận
Cơ chế giao chủ đầu tư không qua đấu thầu là bước tiến quan trọng, góp phần tháo gỡ vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để bảo đảm hiệu quả, cần:
-
Quy định rõ ràng, minh bạch về điều kiện, tiêu chí lựa chọn.
-
Tăng cường giám sát từ cơ quan nhà nước, tránh lợi dụng chính sách.
-
Gắn trách nhiệm trực tiếp cho UBND tỉnh, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an khi giao chủ đầu tư.
Chỉ khi vừa nhanh chóng vừa minh bạch, cơ chế này mới thực sự phát huy vai trò trong việc đưa nhà ở xã hội đến gần hơn với người dân.
🌐 Pháp Lý Bất Động Sản – Hãy để kinh nghiệm của chúng tôi dẫn lối hành động pháp lý cho dự án của bạn
📞 Hotline: 098.52.54.118
📧 Email: [email protected]