Một trong những rào cản lớn khiến nhiều dự án nhà ở xã hội chậm tiến độ là thủ tục hành chính phức tạp trong quá trình đầu tư xây dựng. Nhằm tháo gỡ khó khăn này, Nghị quyết số 201/2025/QH15 và Nghị định 192/2025/NĐ-CP đã đưa ra hàng loạt cơ chế cắt giảm, lồng ghép và đơn giản hóa thủ tục, giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án, giảm chi phí cho chủ đầu tư, đồng thời vẫn đảm bảo yêu cầu về an toàn, chất lượng công trình.
Nhà ở xã hội là gì?
Theo Luật Nhà ở năm 2023 (sửa đổi, bổ sung năm 2024), nhà ở xã hội là loại hình nhà ở do Nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng, được Nhà nước hỗ trợ về đất đai, vốn, thuế… nhằm cung cấp cho người thu nhập thấp, công nhân, viên chức, lực lượng vũ trang và các đối tượng chính sách khác.
Đặc điểm chính của nhà ở xã hội:
-
Giá bán, giá thuê, giá thuê mua do Nhà nước quy định, thấp hơn nhiều so với giá thị trường.
-
Người được hưởng phải đáp ứng các điều kiện cụ thể về thu nhập, tình trạng nhà ở, nơi cư trú.
-
Mục tiêu: đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống, phát triển đô thị bền vững.
Căn cứ pháp lý
-
Điều 7 Nghị quyết 201/2025/QH15: Dự án nhà ở xã hội không phải thực hiện thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi tại cơ quan chuyên môn về xây dựng; được miễn giấy phép xây dựng khi áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình; thủ tục PCCC được lồng ghép trong cấp phép xây dựng.
-
Điều 11, 12 Nghị định 192/2025/NĐ-CP: Quy định chi tiết thủ tục đầu tư xây dựng, hồ sơ, thời hạn xử lý, nội dung thẩm định, áp dụng thiết kế mẫu/điển hình.
Các điểm mới trong thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội
1. Miễn thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi tại cơ quan chuyên môn
Chủ đầu tư và người quyết định đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, chịu trách nhiệm trước pháp luật. Cơ chế này giúp tiết kiệm thời gian, giảm bớt tình trạng hồ sơ phải chờ thẩm định kéo dài.
2. Lồng ghép thủ tục PCCC trong cấp phép xây dựng
Trước đây, dự án phải thẩm định PCCC riêng, gây trùng lặp và kéo dài thủ tục. Nay, thủ tục này được lồng ghép trực tiếp vào quy trình cấp phép xây dựng, thời hạn xử lý tối đa 30 ngày.
3. Miễn giấy phép xây dựng khi áp dụng thiết kế mẫu/điển hình
Nếu công trình nhà ở xã hội sử dụng thiết kế mẫu hoặc thiết kế điển hình đã được công bố, phù hợp quy hoạch, đảm bảo yêu cầu an toàn và PCCC, thì được miễn giấy phép xây dựng.
4. Quy định rõ về hồ sơ, thời hạn
Nghị định 192/2025/NĐ-CP quy định cụ thể hồ sơ, nội dung kiểm tra, trách nhiệm cơ quan cấp phép. Hồ sơ có thể nộp trực tiếp, qua bưu chính hoặc dịch vụ công trực tuyến. Thời hạn xử lý thủ tục tối đa 30 ngày, giảm đáng kể so với trước.
Tác động tích cực
-
Đối với chủ đầu tư: Tiết kiệm thời gian, chi phí, tăng tính chủ động trong triển khai dự án.
-
Đối với cơ quan quản lý: Giảm áp lực xử lý hồ sơ, tập trung vào công tác giám sát chất lượng.
-
Đối với người dân: Nguồn cung nhà ở xã hội được đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa vào sử dụng.
Thách thức cần lưu ý
-
Trách nhiệm pháp lý cao hơn cho chủ đầu tư: Khi tự thẩm định, phê duyệt, chủ đầu tư phải chịu toàn bộ trách nhiệm về chất lượng hồ sơ và công trình.
-
Nguy cơ lạm dụng thiết kế mẫu: Nếu áp dụng máy móc, có thể dẫn đến công trình không phù hợp điều kiện địa phương.
-
Cần tăng cường hậu kiểm: Để tránh tình trạng chủ đầu tư lợi dụng thủ tục đơn giản để cắt giảm chi phí, ảnh hưởng đến chất lượng công trình.
Xem thêm bài viết: Giao chủ đầu tư Dự án Nhà ở xã hội không qua đấu thầu – Cơ hội và thách thức
Kết luận
Cơ chế đơn giản hóa thủ tục đầu tư xây dựng trong Nghị quyết 201/2025/QH15 và Nghị định 192/2025/NĐ-CP là bước tiến quan trọng, giúp tháo gỡ nút thắt thủ tục hành chính vốn gây ách tắc nhiều năm qua. Tuy nhiên, đi kèm với sự thông thoáng là yêu cầu tăng trách nhiệm của chủ đầu tư và tăng cường công tác giám sát để bảo đảm các dự án nhà ở xã hội đạt chất lượng, phục vụ đúng đối tượng, đúng mục tiêu an sinh.
🌐 Pháp Lý Bất Động Sản – Hãy để kinh nghiệm của chúng tôi dẫn lối hành động pháp lý cho dự án của bạn
📞 Hotline: 098.52.54.118
📧 Email: [email protected]